Пред војната во Украина, сточарството беше една од многуте индустрии што германската влада сакаше да ги направи поодржливи. Сега многу органски фарми се борат за своето постоење и едвај врзуваат крај со крај.
Томислав Болиг е сопственик на семејна фарма со средна големина лоцирана јужно од градот Бон во западна Германија. Вели дека не е економски возможно да се одржува органска фарма без некаква интервенција. Како што вели, биле подготвени за климатски промени, но не и за ова.
Модерната фарма ја основал неговиот татко во 1982 година. Кога Болиг ја презел во 2019 година, тој одлучил да ја претвори фармата за органско и слободно земјоделско одгледување. Промена за која неговиот татко не бил „воодушевен“, вели тој со насмевка, „но на крајот успеал да ја направи“. Сега тој помага од време на време, иако Болиг сам го работи најголемиот дел. ИМа само двајца работници со полно работно време, додека неговата сопруга ја води фармата.
Болиг вели дека преминот кон органско земјоделство бил огромен потфат. Тоа со закон бара огромно намалување на бројот на животни, изградба на поголеми тезги, чување на сосема поинаква раса на пилиња и обезбедување поскапа храна.
„Сега ризикувам полуизградени тезги да лежат во урнатини“, вели Болиг, поради високата инфлација предизвикана од војната во Украина. Цената на градежните материјали се зголемила во просек за 16,5 отсто во однос на ова време минатата година, соопшти германската федерална статистичка служба.
Се зголемуваат и законските барања
Претседателот на ДБВ, Јоаким Руквид, зборуваше за сериозноста на ситуацијата. Покрај трошоците за изградба, „трошоците за ѓубрива се зголемија за четири пати. Трошоците за добиточна храна се удвоија, дизел горивото веќе не е достапно“, рече тој за јавниот сервис НДР.
Покрај тоа, се зголемуваат законските барања за количината на свеж воздух и простор за животните на фармата. Пренамената на амбарите и бараките за животни ќе доведе до дури 80% повисоки оперативни трошоци. Тука се вклучени и нега на животните и добиточна храна, вели Германското здружение на фармери (ДБВ).
Не помагат ниту амбициозните еколошки политики на актуелната германска влада, како што е постепено укинување на јагленот до 2030 година. Новите закони за фарми кои бараат земјоделството да стане поодржливо, паднаа од листата на приоритети.
Работите заглавија во однос на благосостојбата на животните, рече Руквид. Го критикуваше „Органскиот акционен план“ на Европската комисија за земјоделството како „закана за безбедноста на храната во Европа“. Планот вклучува драматично намалување на употребата на пестициди. Обезбедување дека најмалку 25% од земјоделското земјиште во ЕУ е издвоено за органско земјоделство и забрана за употреба на ГМО.
Руквид имаше остри забелешки за германскиот министер за земјоделство Џем Оздемир, кој претходно оваа година ги објави плановите за нов систем за означување на месните производи во однос на нивното влијание врз животната средина и нивото на благосостојба на животните.
Една милијарда евра (1,05 милијарди долари) наменети за помош на земјоделците да ги спроведат промените потребни за исполнување на регулативите за одржливост едноставно не е доволно, изјави Руквид за весникот „Ди Цајт“.
„Ниту еден земјоделец нема пари за ова во моментов“, рече тој.
Трошоците се 60 – 80%
Наместо тоа, коалицијата на канцеларот Олаф Шолц се фокусира на контрола на штетата на банкарските сметки на потрошувачите, бидејќи инфлацијата достигна неверојатни 10,4% во октомври. Кога станува збор за цените на храната, таа бројка е уште поголема и изнесува 21%. Според претседателот на ДБВ, Руквид, одгледувачите на свињи како Болинг се особено погодени од зголемените трошоци.
„Околу половина од фармерите во индустријата ќе мора да се спакуваат во наредните години“, рече Руквид за фармерите на свинско месо. Ги наведе особено високите трошоци за енергија, добиточна храна и изградба кога станува збор за одржливо чување свињи.
Покрај зголемувањето на трошоците за опрема, одржување и набавки, „кои во некои случаи се за 60-80% повисоки од минатата година“, вели фармерот Болиг, „клиентите едноставно не се подготвени да трошат двојно повеќе. Органската храна лежи некупена на полиците на супермаркетите“.
Изјавата на Болиг е поткрепена со студии кои покажуваат дека еден од првите начини на кои Германците ги стегнале своите буџети во 2022 година е со купување поевтина храна и купување во супермаркети со попуст. И локалните медиуми известуваат дека многу малопродажни синџири одбиваат да ги преземат дополнителните трошоци за зголеменото благосостојба на животните што ги наложи владата. Фармерите мораат да понудат пониски цени или нема да ги складираат своите производи.
„Треба повторно усогласување“ на приоритетите на Владата
Големите производители на неорганска храна имаат одредена заштита од вртоглаво покачување на цените, објаснува фармерот. Цените со неколку добавувачи се одредуваат една година однапред. Но малите органски компании како неговата често не можат да си дозволат да ги зголемат цените доволно високо за да го остварат профитот што е потребен.
Ова дополнително се надополнува со фактот дека органското земјоделство бара повеќе високо обучен персонал. Малите семејни фарми се борат да најдат доволно персонал за да го водат нивниот бизнис.
Со оглед на тоа што и потрошувачите и супермаркетите очигледно не сакаат да платат дополнително за подобра благосостојба на животните, не е јасно дали малите фарми можат да опстанат без огромна владина помош. „Мислам дека политичарите се на вистинскиот пат, тие сфатија дека ни треба помош, но приоритетите треба да се пренасочат“, рече Болиг.
На пример, „колку повеќе земја имате, толку повеќе владини субвенции добивате. Ова во суштина ги наградува поголемите земјопоседници на сметка на помалите“.
И покрај тоа што ја пофали владата на Шолц од левиот центар за спроведување на заштитата на потрошувачите од инфлација, како што се ограничувањата на цената на гасот, Болиг останува скептичен дека владата направила доволно за да ги заштити земјоделците. Порано можевме да планираме такви промени, сега се е неизвесно“, вели тој за новите еколошки прописи.
За повеќе корисни стории посетете ја рубриката Агро вести, како и нашите групи на Facebook и Вибер.
Доколку нешто продавате или купувате посетете го огласникот WWW.PETEL.MK
