Сеење и одгледување пролетен/есенски грашок во органска градина

Грашок (Pisum sativum) е едногодишно растение кое припаѓа на семејството на мешунките. Погоден е за одгледување во постудените месеци од годината.

Со одгледување на различни сорти грашок, можно е да се бере од мај до септември. Разликуваме три различни сорти на грашок високи. Високи, средно високи и ниски и рани (60 дена до бербата), средно рана и доцни (90 дена до жетва).

На повисоки температури, грашокот е изложен на ризик од прашкаста мувла (листовите и мешунките изгледаат како да се посипани со пепел). Лошо влијание, што се појавува при чести летни врнежи. Се препорачува да се одгледува грашок во есенска или рана пролетна сеидба за да се избегнат споменатите болести.

Грашокот е добредојден во секоја градина бидејќи освен атрактивен изглед, вкус е и многу здрав за јадење. Во градината е посакувана градинарска култура која со помош на своите корени го фиксира азотот од воздухот. На тој начин ја збогатува почвата со потребниот азот. Ќе го користат растенијата што ќе се посадат крај него во градината.

Грашокот најчесто се сее во рана пролет, кога температурите на воздухот се пониски, а почвата е доволно влажна. Но може да се сее и наесен, на крајот на октомври до средината на ноември доколку времето дозволува.

Ниските рани сорти најдобро успеваат во есенската сеидба, додека напролет сите сорти можат подеднакво успешно да се одгледуваат.

Спаѓа во групата на „самонетолерантни“ растителни култури. Затоа е задолжителна примена на широк плодоред за да се избегне можноста за заразување си болести и непожелни штетници во почвата. Затоа, како и сите мешунки кои секоја година ги сееме во градината, ќе го посееме на различно место. По можност зад „гладните“ растителни култури и на овој начин ќе овозможиме да се наѓубри почвата со азот бесплатно.

Бидејќи грашокот има кратка сезона на растење, можеме да посееме уште една градинарска култура по него во истата календарска година. Идеалното е по раниот грашок да се засадат растенија со голема побарувачка на азот, кој грашокот го врзал од воздухот на своите корени.

Ако сакаме да го искористиме целиот тој азот што бил врзан во форма на нодуларни бактерии на корените на грашокот, не смееме да го извлечеме од почвата. Треба да го исечеме над земјата и да ја прекриеме почвата со истата прекривка. Така не би се исушила кога ќе настапат летните горештини.

Добри соседи за грашок во градината се моркови, краставица, зелена салата, копар, камилица, ротквица, спанаќ, зелка, целер и пченка.

Лоши соседи се гравот, доматите, кромидот, празот и компирот.

Подготовка на почвата за сеење грашок

Грашокот бара умерено плодна и длабока почва, а најдобро успева на слабо кисели до неутрални почви, pH 6,5 – 7,5. Ако почвата е покисела, доволно е внесување пепел од дрво пред сеидбата (околу 1 кг на 10 квадратни метри). Убаво ќе се распространи во длабочина и ќе биде достапно во пределот на корените на растението. Таака почвата ќе се алкализира. Бидејќи пепелта од дрво е одлично калиумско ѓубриво кое навистина му треба на грашокот, се постигнува двоен ефект. Бидејќи коренот на грашокот е вретенест и длабоко навлегува во почвата, затоа е добро почвата да се подготви на длабочина од околу 20 см. За да се спречи гниење на семето при рана пролетна или есенска сеидба, добро е да се направат подигнати леи за да може почвата да биде доволно исцедена. Така вишокот вода нема да се задржува на површината на почвата.

Сеидба на грашок

Грашокот се сее во редови 2 cm од едно до друго зрно или во редови од 6–10 зрна ако почвата е покомпактна и постои можност за слабо никнување. Го користиме правилото за погусто сеење. Ако е премногу густо кога никнуваат растенијата, нежно извлечете ги со тесна градинарска мистрија и пресадете ги на места каде што не успеало никнувањето. Или пак пресадете ги на дополнително место во градината. По садењето, покријте ја земјата со слој од слама за кога ќе никнат да бидат заштитени од многу ниски температури.

Грижа за културата

Во пролетта, со зголемување на температурата на воздухот, почвата се загрева и започнува брзиот развој и раст на вегетативните делови на растението. Затоа треба да се поддржи грашокот. Грашокот има ластари кои можат да се фатат на мрежи, гранки или колци. Ова го спасува растението од лежење и гниење поради почестите пролетни дождови.

За ниските сорти се препорачува и ставање потпора, а за таа цел користете гранки од есенско или пролетно кроење, и заштита од птици кои често можат да го уништат растението. Додека пак за високите сорти користиме мрежи за краставици или направете индиски шатори од колци за да изгледа украсно.

Кога ќе порасне до висина од околу 15 см, потребно е да се покрие за да се задржи влагата во коренот. Наместо да го набивате насадот со земја, редовно прекријте со слама во сè подебели слоеви додека расте растението. Така почвата околу корените е секогаш доволно влажна, па наводнувањето не е потребно, освен во некои екстремни сушни услови.

На крајот на мај, со засадување на рани сорти, можна е првата берба на грашок и уште две во рок од неколку недели по првата берба. Грашокот кој сакаме да го зачуваме за семе го оставаме на стеблото додека мешунките не се исушат, по што се собираат, се вадат од нив, се сушат убаво и се пакуваат во најлонски кеси и се ставаат во замрзнувач неколку часа за да се заштити зрното. Потоа, семето се суши и се чува во стаклени тегли на темно, суво и ладно место.

За повеќе корисни стории посетете ја рубриката Агро совети, како и нашите социјални мрежи Facebook и Viber.