Црн дроб – најголемиот и најкомплексен орган во телото. Игра важна улога во метаболизмот на јаглехидратите, протеините и мастите и во нивното претворање во супстанции кои се неопходни за нормално функционирање на организмот. Покрај тоа, црниот дроб го регулира производството и елиминацијата на жолчката и ја регулира концентрацијата на многу мали молекули во плазмата кои се неопходни за нормален метаболизам. Тоа помага да се отстранат многу супстанции, како што се одредени лекови, хормони и други метаболички отпадоци, од крвотокот. Тоа е исто така складиште на гликоген, железо, бакар и витамини А и Д. Црниот дроб има способност да се самообновува, но само до одреден степен.
Секоја болест и прекумерно уживање во нездрава храна, алкохол, тутун, како и употреба на лекови, предизвикува стрес кој влијае на црниот дроб и може да доведе до голема нерамнотежа која влијае на здравјето на поединецот. Некои од најчестите заболувања на црниот дроб се цироза, хепатитис, замастен црн дроб, хемохроматоза и рак. Заради превентивна заштита на црниот дроб, дефинитивно се препорачува природна стимулација на физиолошките функции и употреба на лековити билки и додатоци во исхраната. Лековити растенија кои благотворно делуваат на црниот дроб се артичокот, чичак (магарешки трн), куркумата, глуварчето и млечен трн.
Артичокот го намалува холестеролот
Артичокот (Cynara scolymus L.) е повеќегодишно тревно растение од семејството Asteraceae. Како лековито растение е познато уште од античка Грција и Рим, а одгледувањето започнало во 15 век. Главата на цветот се јаде и се бере пред да почне да се отвора. Потребно е да се исчистат надворешните листови, да се стави да се готви додека не омекне и да се изеде сочното срце на цветот. За медицински цели, младите листови се користат во првата година од вегетацијата, а најдобро е да се користат свежи листови. Најчесто се користат за лекување на заболувања на црниот дроб, за подобар проток на жолчката во случај на лошо варење и против зголемен холестерол во крвта.
Листовите имаат горчлив вкус, а токму оваа горчина го зголемува лачењето на жолчката, која благотворно делува на варењето и поттикнувањето на апетитот. Листовите содржат сесквитерпенски горчливи материи (4%), меѓу кои најпознат е цинаропикринот. Сувите листови содржат различни деривати на цинамична киселина (1,4%), меѓу кои најважен е цинаринот, кој се формира во процесот на сушење. Листовите содржат и флавоноиди, особено гликозиди на флавонот лутеолин. Мешавината од полифенолни состојки е важна за фармаколошкото дејство.
Чај од артичок
Стандардизираниот воден екстракт (чај од артичок) ја намалува синтезата на холестерол во црниот дроб и има силно антиоксидативно дејство. Исто така, ја намалува оксидацијата на липопротеините, особено оние кои се вклучени во формирањето на атеросклеротични промени, особено во почетната фаза. Така, тие имаат превентивно дејство против калцификацијата на крвните садови. Артичокот го намалува количеството на липиди, а со зголемување на производството на жолчка го поттикнува излачувањето на холестеролот. Коренот е исто така лековит и исто горчлив како листовите, но се вади во текот на есента. Сепак, артичокот дава грст листови, па затоа не е потребно да се отстрани растението, туку да се остави до следната година, кога уште поплодно ќе го повтори циклусот.
Една шака свежи листови прелијте со литар вода, оставете го покриено 15 минути и процедете. Пијте ја целата доза рамномерно распределена во текот на денот, секогаш пред оброк.
Стандардизираните препарати може да се добијат од аптеките.
Чичак (Магарешки трн) е тоник за црниот дроб
Магарешки трн (Arctium lappa) е двогодишно тревно растение од семејството Asteraceae. Може да се најде покрај патишта, во запуштени области, шумски чистини и на други места каде што почвата е многу набиена, а коренот тешко се вади. Коренот е вретенест, однадвор светло-кафеав, а внатре белузлав. На врвовите на гранките има црвено-виолетови цветови. Цветањето започнува во јуни и трае цело лето. Семињата се издолжени (5-7 мм), црни по боја и зреат веќе во август. Воздушните делови на растението се сушат на крајот на сезоната на растење, додека целиот коренов систем презимува без оштетување. Коренот содржи 30-40% инулин, состојка со која се проценува терапевтската вредност. Освен инулин, коренот содржи и есенцијално масло (0,05-0,2%), смола, горчливи материи, танини и други состојки.
Во народната медицина коренот се користи како диуретик и за намалување на нивото на шеќер во крвта. Се користи и за подготовка на чаеви против камења во жолчката, го чисти црниот дроб и ја активира регенерацијата на црниот дроб. Може да се користи за надворешна апликација во лекување на некои кожни болести и за отстранување на акни, егзема и намалување на лачењето на лојните жлезди. Утврдено е дека е ефикасен против некои габични заболувања на кожата. Младите ластари, листови и ливчиња исто така се јадат како и стеблото кое се бере пред да се отворат цветовите. Површинскиот дел од стеблото се лупи и се јаде слично како и аспарагусот. Младите листови содржат 23-40 mg витамин Ц и околу 11 mg каротин, слуз, танини и некои есенцијални масла. Чајот од корен како традиционален прочистувач на крвта е добар за акни и псоријаза и како тоник за црниот дроб.
Тинктурата од Чичак
Направена од 25 проценти етанол, со еден дел од растителен материјал до пет делови од растворувач. Се користи доза од една кафена лажичка во половина чаша вода, половина час пред јадење, три пати на ден. Чичакот е безбедно растение за употреба. Во случај на камења во жолчката, треба да го прашате фитоароматерапевтот за начинот на апликација, бидејќи ќе биде неопходно да се прилагоди дозата. Избегнувајте во случај на алергија на растенија од семејството Asteraceae.
Чај од корен од чичак
Во 4 dcl вода се варат 10 минути 5-7 g корени од ова растение. Се пие два пати на ден, половина час пред јадење.
ВАЖНО: Пред било каква употреба на природни препарати, секогаш прво консултирајте се со вашиот лекар.
За повеќе корисни стории посетете ја рубриката храната како лек, како и нашите социјални мрежи Facebook и Viber.