Киноа е јужноамериканско жито, кое неодамна стана многу популарно ширум светот. Семките се ситни зрна со пречник од 2 мм и се многу корисни. Спаѓа во групата на житарки (псевдожитарици) и е богата со протеини, влакна, витамини и минерали и се смета за хранливо највредната житарка на планетата.
Растението се одгледува околу 5.000 години и потекнува од регионот на Андите во Јужна Америка, поточно во Боливија, Еквадор, Чиле и Перу. По бербата, семињата се подложени на обработка за да се отстранат природните сапонини, хемиско соединение со горчлив вкус што ја обложува надворешноста и делува како природен пестицид.
Киноата обично се бере рачно поради различните нивоа на зрелост на семето дури и во едно растение. Затоа, може да дојде до губење на семето ако се бере механички. Меѓутоа, во САД се избираат сорти на семиња кои имаат поконзистентна зрелост за да се овозможи механичка обработка.
Кратка историја за Киноа
Киноата е пронајдена на антрополошко место за ловци-собирачи во централно Чиле кое датира пред повеќе од 5.000 години во гробниците на Инките. Позната како „мајката на сите житарки“, Инките ја почитувале киноата како свето растение. Традиционално, семето од киноа се пече и меле за да се направи брашно и се јадат како житарки.
Интересот за киноа надвор од Јужна Америка полека растеше во втората половина на 20 век, но навистина се зголеми по 2013 година кога Организацијата за храна и земјоделство на Обединетите нации ја прогласи за Меѓународна година на киноата. Таа го препозна хранливото семе како високо приспособлива култура. Додека Перу, Боливија и Еквадор сè уште произведуваат најголем дел од светската киноа, таа сега се одгледува во 120 земји.
Одгледување
По потекло од високите падини на Андите, киноата е навикната на кратки денови, ниски температури, многу светлина и постојано влажни услови. За жал, поради нивната големина, растенијата не се погодни како контејнерски растенија, сепак, тие прават одлични додатоци на која било постоечка градина или цветна градина. Генерално, се лесни за одгледување и лесни за одржување.
Светлина
Киноата добро расте на светло сончево место кое добива неколку часа директна светлина.
Земјиште
Киноа најдобро расте во добро растресита, глинеста почва која е богата со органска материја. Пред садењето, почвата треба да се надополни со компост или ѓубриво.
Вода
На садници од киноа им е потребна постојано влажна (но не и поплавена) почва.
Температура и влажност
Растенијата се сметаат за култури на ладна клима и најдобро функционираат кога се одгледуваат во ладна и сува клима.
Ѓубриво
Бараат богата почва со висока содржина на органски материи. Пред садењето, поправете ја почвата со свеж компост или избалансирано органско ѓубриво.
Киноата сака песочна почва и не бара посебна опрема за садење. Таа обично сее од 5 мај до последната недела од мај.
Раното садење ќе помогне да се намали притисокот на плевелот во топлината на раната сезона подоцна во сезоната на растење. Целта е цветањето да се случи порано, при пониски температури.
Најдобро успева во региони каде што летните температури не надминуваат 32 °C, но одгледувачите на растенија работат на сорти што растат добро во потопли и крајбрежни клими. На растенијата им треба долга сезона за да растат и созреваат, при што повеќето сорти се подготвени за берба 90 до 120 дена по сеидбата.
Како да се одгледува киноа од семе
Постојат два начина да се засади киноа: со директно сеење во градината или со започнување во затворен простор. Киноата е лесна за одгледување и толерантна на суша. Убава е и со ефектни, шарени семиња и украсни листови. Конечно, нуди неколку делови за јадење: нежни млади листови како и семиња богати со протеини.
Расте релативно брзо и не треба да се сее премногу рано во затворен простор. Се сеат мали семиња во саксии четири до пет недели пред последниот очекуван пролетен мраз. Не ги засадувајте длабоко, само под тенок слој почва. Ставете ги контејнерите под светла за одгледување или на сончев прозорец.
Семињата брзо ‘ртат, обично за четири до пет дена. Внимавајте на влажноста на почвата, наводнување кога е сува на допир. Зајакнете ги и пресадете ги во градината кога ќе помине опасноста од мраз.
За повеќе корисни стории посетете ја рубриката Агро совети, како и нашите социјални мрежи Facebook и Viber.
