Кантарион – во нашето поднебје најмногу се собира од природата, но може да се одгледува и како култура за дополнителен приход на домаќинството.
Кантарионот уште од античко време е познат како лековито растение, особено за правење масло (лек натопен во некое растително масло и оставен неколку месеци, често изложен на сонце). Има повеќекратна употреба во народната медицина. Отсекогаш бил ценет и широко користен кај народот, надворешно против исекотини, изгореници, хемороиди, за зараснување на рани и како антисептик. Внатрешно против болки во црниот дроб, стомачни, дијареи итн. Маслото се користи со нанесување на рани, исекотини, изгореници и други повреди или со натопување на газа со маслото и нанесување на повреденото место.
Се користи за горната половина на растението во цветот. Лекот има карактеристичен мирис, лут, горчлив и ароматичен вкус. Дури и во современата фитотерапија, кантарионот зазема видно место. Етеричното масло од кантарион делува против цревните паразити. Помага во заздравувањето на рани и изгореници, особено изгореници од сонце. Сепак, најинтересен е силниот антидепресивен ефект на кантарионот, кој интензивно се проучува. Кантарионот постигнува антидепресивен ефект сличен на стандардните препарати, со несакани ефекти пет пати помали од трицикличните антидепресиви.
Првично бил најден во Источна Европа и Западен Сибир, а подоцна се проширил низ Европа, Америка и Австралија.
Во над 20 земји (Австралија, Нов Зеланд, Индија, земји од Северна и Јужна Америка, Јужна Африка), и покрај неговите лековити својства, се карактеризира како инвазивен плевел, кој ги потиснува природните популации на фуражни растенија и, во повисоки концентрации, може да да биде токсичен за животните.
Кај нас најмногу се собира во природа, додека во Западна и Источна Европа се повеќе се одгледува на плантажи.
Одгледување на кантарион
Кантарионот е повеќегодишна култура и останува на истото земјиште десет години, па затоа не се воведува во плодоредот. Кога се воспоставува култура, најдобри предкултури се окопувани културиу, кои оставаат чиста, помалку плевелна почва.
Основната обработка на почвата мора да се изврши наесен доколку кантарион се сее напролет. Дополнителната обработка е исклучително важна, бидејќи е потребно што подобро да се подготви почвата, особено нејзиниот сеидбен слој. За органско производство на кантарион генерално се користи органско ѓубриво (ѓубриво) во количина од 30 t/ha. Ѓубривото мора да се изора веднаш, што обично се прави во облачно време. Минералното ѓубриво се нанесува пред есенска преработка во количина од 250 kg/ha сложено НПК ѓубриво со сооднос на хранливи елементи 8:24:16. Се храни пред првото одгледување со 200 kg/ha азотни ѓубрива (КАН). Надземната маса се коси по завршувањето на вегетативната сезона, за подобро обновување на растенијата во пролет.
Кантарион може да се одгледува на повеќе начини, пред се со директно сеење и делење на старите стебла
Директната сеидба се врши во април во широки редови, на 40-50 cm меѓу редови и 10 cm по ред, на длабочина од еден сантиметар. По ‘ртење, културата се разредува до потребното растојание помеѓу растенијата. Производството на садници се врши во ладни леи во текот на мај. Семињата не се закопани во земја бидејќи подобро ‘ртат на светлина, туку се малку притиснати на почвата поради контакт. Растенијата се засадуваат во редови на растојание од 60 см, поради можноста за меѓуредно одгледување.
Грижата за земјоделските култури вклучува култивирање, плевење со мотика, ѓубрење, заштита на културите и наводнување по потреба. Се култивира два до пет пати, во зависност од временските услови. Заштитата се врши само во случај на големи напади на болеста. Нападите од штетници се чести, а родот е заштитен со производи на база на малатион.
Кантарионот се бере во два наврати. Првиот откос треба да се случи на почетокот на јули, а вториот на крајот на септември. На поголеми надморски височини годишно се добива само една сеча. Косењето се врши рачно на помали насади, а машински на поголеми површини. Кантарионот се коси во полн цут. Во првата година се добиваат 2.000-3.000 kg/ha сушени билки. Суровината е многу хигроскопна (лесно ја апсорбира влагата), па затоа се чува во хартиени кеси, на суво и темно место. Жетвата на семето се врши кога 80% од семето ќе добие кафена боја, а за таа цел се користат комбајни за жито.
Употребата на кантарион
Се користи како зачин за јадења од риба, месо и зеленчук. Наидува на примена во прехранбената индустрија. Го подобрува вкусот и бојата, па затоа се користи заедно со други билки за ароматизирање на тоници.
Чај од кантарион
Во 2 дл топла вода ставете 1 лажица мелен сув цвет од кантарион. Тргнете го од оган и оставете го покриено 10-15 минути. Се цеди и се пие три пати на ден за гастритис, чир на желудникот, дијареа, заболување на црниот дроб, жолтица, воспаление на мочниот меур, нервни заболувања, главоболка, проблеми со бубрезите, менструални проблеми, анемија, кашлица итн. Може да се користи во комбинација со други билки и лекови.
Вино од кантарион
За лековито вино се потребни 40 грама цветови кои се преливаат со литар квалитетно вино, а смесата се остава да отстои на топло место 30 дена. После тоа потребно е добро да се исцеди виното и малку да се заслади. За подобро варење, пијте 2 шолји на ден пред јадење.
Масло од кантарион
Потопете 250 гр свеж цвет од кантарион во литар ладно цедено маслиново масло, додавајќи 60 гр издробен натриум сулфат и оставете го на сонце 6 недели, со повремено протресување. По тој период се прави цедење низ газа. Маслото од кантарион во последниве години официјално се користи во научната медицина, ветеринарната медицина, козметиката и фармацијата. Се применува локално (најмногу за масажи, облоги) и орално (зачин, пијалок и лекови). Тоа е најдобриот лек против изгореници од сонце, па дури и за потешки изгореници. Маслото од кантарион особено се препорачува за нега и заштита на чувствителна кожа.
Токсичност на кантарионот
Иако е лековит, кантарионот сепак содржи хиперицин и хиперициум, супстанции кои имаат токсично дејство. Се претпоставува дека незрелите бобинки се најотровниот дел од кантарионот. Затоа, не треба да се собира кога цветаат. Кантарионот не треба да се користи за време на бременост и доење (доење). Долготрајната внатрешна употреба на кантарион во форма на чај или масло може да доведе до чувствителност на кожата на сонце. Хиперицин предизвикува фотосензитивност, па може да се појават изгореници на кожата со посветол тен. Првиот несакан ефект е отекување на усните. Затоа, за време на терапијата со кантарион треба да избегнувате сончање или одење во солариум.
За повеќе корисни стории посетете ја рубриката храната како лек, како и нашите социјални мрежи Facebook и Viber.
Доколку нешто продавате или купувате посетете го огласникот WWW.PETEL.MK
