Праската потекнува од Кина и е една од најпопуларните овошни видови во светот. Таа е вообичаена во нашите овоштарници, а за да бидеме здрави и да ја конзумираме мора превентивно да спроведеме соодветна заштита и да ја третираме доколку има можни болести кои можат да ја нападнат. Подолу за тоа како да ја заштитите праската од сите болести.
Во текстот што следи ќе зборуваме за болестите кои го напаѓаат овој растителен вид и како можете да ги отстраните за вашата праска да продолжи непречено да расте.
Виткање на листот праска – Taphrina deformans
Оваа габа расте на сите тревни делови на праската: листови, гранки, цветови и плодови. Најтипични симптоми се на листовите, кои стануваат задебелени, деформирани, збрчкани и свиткани. Симптомите се појавуваат околу еден месец по инфекцијата. Заболените лисја или делови од нив многу брзо го губат хлорофилот, стануваат зеленикаво-жолти или црвеникаво-виолетови, во зависност од сортата. Заразените листови пожолтуваат и паѓаат неколку недели по инфекцијата. Паднатите листови а ќе бидат заменети со здрави во текот на јуни и јули. Поради дополнителното трошење на хранливи материи за создавање на нови листови, праска слабее, што може негативно да влијае на неговата отпорност на негативни зимски температури, на диференцијацијата на цветните пупки и на приносот во наредната година. Заразените млади се исто така деформирани, остануваат пократки и подебели и се сушат.
Оваа болест успешно се контролира со фунгициди, кои се применуваат за време на мирување на вегетацијата, во есен и рана пролет пред набабрување на пупките. Во тоа време најчесто се користеле препарати на база на бакар. Во овоштарниците каде што оваа болест се јавува почесто и со поголем интензитет, неопходни се два третмани, првиот пред движењето на вегетацијата и вториот веднаш по движењето на вегетацијата. Препаратите базирани на хлороталонил и дитианон се користат откако пупките ќе напукнат во пролет. Значи принципот е дека растението е покриено со препарат кој би ги уништил изникнатите спори за целиот период од паѓањето на листовите во есен до почетокот на прелистувањето.
Пепелница на праската – Sphaerotheca pannosa
Пепелницата е многу штетна болест на праската во наши услови. Оваа габа најголема штета предизвикува кај плодовите, а може да ги нападне листовите и младите растенија. Нектарините се најчувствителни. Поради нападот на оваа болест, во заболените ластари се акумулира малку шеќер, поради што тие се чувствителни на смрзнување. Тоа предизвикува значителни штети и во расадското производство, поради лесното замрзнување. На заразените делови, габата ги напушта своите репродуктивни органи во форма на бела брашнеста обвивка. Зафатените делови во почетокот имаат посветла боја, а потоа се појавува бела обвивка која се шири и постепено ја покрива целата површина. Оваа болест најчесто се јавува на млади листови кои не се развиваат нормално, заостануваат во растот, се извиткуваат и се сушат и паѓаат со посилна инфекција. Кога плодот е заразен, на неговата површина се формира мрежна обвивка, а плодот пука на местото на инфекција. Плодовите се чувствителни во раната фаза од ‘ртење до фазата со големина на орев.
Мерките за заштита вклучуваат, пред сè, кастрење, отстранување на заразените „бели гранчиња“, а за време на вегетацијата да се отстранат заразените млади. Сепак, неопходна е употреба на фунгициди против пепелница. Од хемиски мерки се користат препарати на база на: динокап, миклобутанил, пенконазол, сулфур.
Шупливост на листовите – Stigmina carpophila
Симптомите се појавуваат на листовите, плодот и гранките. На листовите има кружни светло црвеникави дамки кои се граничат со темно кафеав раб и светло зелен ореол. Централниот дел на дамката е мртво ткиво, кое во повеќето случаи испаѓа така што листот добива шуплив изглед. Доколку се нападне лисното стебленце, листовите паѓаат предвреме. Симптомите на плодот зависат од растителниот вид. Така на млади плодови од кајсија се појавуваат црвени дамки. Кај праските, а подоцна и кај кајсиите, под заразеното ткиво се формира плутен слој, а плодовите добиваат шугав изглед. Кај црешите и вишните габата навлегува сè до семката, отворајќи го сочниот дел од плодот кој набрзо скапува. На младите гранчиња се појавуваат дамки слични на оние на листовите. Подоцна, на местото се појавува вдлабнатина. Овој симптом не е специфичен само за споменатата болест.
Пролетта и есента се особено важни за заштита. Препаратите на база на бакар треба да се употребат кога повеќе од 50% од листовите ќе паднат. Третманот повторете го во пролет пред движењето на вегетацијата. По кастрењето треба да се извадат гранките. Во текот на вегетацијата по цветањето со 2-3 редовни третмани може да се постигнат добри резултати. За таа цел се користат и препарати на база на активни материи.
Сушење на цветовите и гранчињата и гниење на плодот од праската – Monilinia laxa
Паразитот напаѓа делови од цветот по неговото отворање. Заразените делови од цветот се лепат за гранката, така што патогенот продира во неа, создавајќи овални или елипсовидни дамки. Може да биде покриено со прстен, а делот над местото на инфекцијата се суши и изумира. Инфекцијата на плодот се јавува само преку повреди. Инфицираното ткиво омекнува, плодовите ја губат водата што ја користи габата, се сушат и се претвораат во тврда маса. Ова е болест која во години со обилни и чести врнежи во цветната фенофаза може да предизвика големи директни загуби во приносот бидејќи цветот се распаѓа. Поради сушењето на гранките доаѓа до бавен раст и формирање на овошната круна.
Заштитата од оваа болест вклучува и агротехнички и хемиски мерки за контрола. Кога одгледувате овошни насади, треба да изберете места за одводнување каде што има добра вентилација. Заразените и мумифицирани плодови мора да се отстранат и уништат, да се исечат и отстранат заразените гранки и гранчиња. Во поволни услови за инфекција, потребна е употреба на фунгициди. Во зависност од временските услови, количината на врнежите и нивната зачестеност, еден третман е неопходен пред отворањето на цветовите, а друг по 5-7 дена, кога 10-20% од цветовите се отворени. Се препорачува превентивна примена на фунгициди врз основа на активни супстанции: прохлораз, ипродион, боскалид + пираклостробин за контрола на причините за сушење на цветовите и гранчињата.
Бактериско изумирање на овошните дрвја – P. Syringae
Најраспространети и најштетни бактерии во растителното производство воопшто. Сушењето на цветовите и пупките доведува до значително намалување на приносот. Исто така, може да доведе до смрт на делови, па дури и на цели растенија. Се јавува праски,кајсии, сливи, цреши, вишни,круши, јаболка. Симптомите се јавуваат во вид на сушење на формираните цветни и лисни пупки кои избледуваат, бидејќи изгубиле контакт со растението (мртво ткиво). На гранките и ластарите се забележуваат вдлабнатини и обезбојување на кората. На местото на пенетрација на бактериите може да се забележи капка мукозна материја (колонија на бактерии). Коскестите овошки имаат способност да ослободуваат смола со цел да го блокираат понатамошното навлегување на бактериите, а кај нив може да се забележи истекување на смола.
Препаратите на база на бакар може да се користат како мерки за хемиска контрола во есен, бидејќи повеќе од 70% од листовите паѓаат. Исто така, корисно е да се повторува овој третман до почетокот на вегетацијата (два зимски третмани со прскање). За време на вегетацијата, во случајот на град, може да се користат летни дози на бакарни препарати, тиофанат-метил и каптан, во зависност од растителниот вид и фазата на неговиот развој.
За повеќе корисни стории посетете ја рубриката Агро совети, како и нашите социјални мрежи Facebook и Viber.
