Поради војната во Украина, во светот има недостиг на жито, кое не се користи само за храна, туку и за биогориво. Дали таков тип на гориво, како на пр. дали биодизелот направен од семе од репка сè уште има смисол?
Низ светот, автомобилите со мотори со внатрешно согорување користат околу четири проценти од биогоривата. Нафтените компании го мешаат со дизел и бензин, а во Европската унија е меѓу пет и десет проценти.
Целта е да се намали потрошувачката на сурова нафта, а со тоа и емисијата на јаглерод диоксид. Растенијата го врзуваат CO2 од воздухот, кој повторно се ослободува само при согорување во моторот. Сепак, биогоривото не е целосно климатски неутрално, бидејќи индустриското земјоделство произведува стакленички гасови, а за производство на палмино масло, на пример, се расчистуваат дождовните шуми.
Од што се произведува?
Биогориво може да се произведува практично од сите постројки и нивниот отпад. Најчесто се користат пченка, шеќерна трска и жито, а од нив главно се произведува биоетанол кој може да се меша со обичен бензин.
Биодизелот, пак, најмногу се добива од маслодајни семиња како што се семе од репка, сончоглед и соја, односно плодовите на маслената палма. Производството на биогориво од растенија обично е нешто поскапо од бензинот или дизелот од сурова нафта. Во Европа разликата во цената е од 20 до 70 проценти.
Најголеми количини на биогорива во светот произведуваат САД (36%) и Бразил (26%), потоа Индонезија (7%), Германија (3%), Кина (3%) и Индија (2%).
Дали биогоривото го загрозува одгледувањето на храна?
Поради недостигот на жито од Украина, цените на светскиот пазар пораснаа. Во многу земји расте цената на основната храна – лебот. Затоа еколошките здруженија предупредуваат дека биогоривата не треба да се прават од прехранбени растенија, туку по можност само од растителни остатоци и органски отпад.
Сепак, генерално, биогоривата не се најголемиот проблем кога станува збор за обработливите површини. На повеќе од две третини од обработливото земјиште во светот (71%), растенијата моментално се одгледуваат за добиточна храна, односно за производство на месо, а 18% од земјиштето се користи за растенија кои луѓето ги користат како храна. Посевите што се користат за биогориво зафаќаат само четири проценти од светските полиња.
Со цел да се намали глобалниот притисок врз обработливото земјиште, експертите бараат промена на исхраната во индустријализираните земји. Повеќе храна од растителна основа и помалку животински протеини, како и да се стави крај на отпадот од храна. Според Организацијата за храна и земјоделство на ОН (ФАО), во моментов една третина од храната произведена во светот завршува на депониите.
Дали автомобилите треба да продолжат да користат биогориво?
Долгорочно – не. Биогоривото може да ги замени бензинот и дизелот од сурова нафта, но за снабдување на сите возила со внатрешно согорување со биогориво би било потребно премногу обработливо земјиште. Ова дополнително би поттикнало уништување на шумите, со штетни последици за животната средина.
Што ни носи иднината?
Главната алтернатива е електромобилноста. Електричните мотори трошат само една третина од енергијата во споредба со моторите со внатрешно согорување. Покрај тоа, соларните модули генерираат околу 20 пати повеќе енергија на метар квадратен од постројките што се користат за биогориво. Ова значи дека на соларните модули ќе им треба многу помалку простор за производство на енергија. Покрај тоа, земјоделството може да функционира под соларни покриви и под турбини на ветер.
Дали во иднина ќе биде потребно биогориво?
Да! Експертите препорачуваат биогориво како замена за нафта – особено за бродови и авиони. Комерцијалните авиони во ЕУ и САД, на пример, во иднина ќе се напојуваат со е-гориво и биогориво, а тоа важи и за преку-океанските бродови.
Органскиот отпад, маслото што се користи за пржење и остатоците од земјоделството може да се користат за одржливо производство на биогорива. Околу 40 отсто од сламата од жетвата на жито може да се претвори во биогориво. Во исто време, за производство на пластика, хемиската индустрија би можела да користи повеќе маслодајни семиња наместо сурова нафта.
– Со добра мешавина на маслодајни семиња и прехранбени култури, произведуваме биогорива, протеини и храна. Покрај тоа, ние го заробуваме јаглеродот во почвата и маслодајните растенија цветаат. Потоа доаѓаат пчелите и пеперутките, што ја зголемува биолошката разновидност – додава Фел и заклучува:
– Ваквото производство на биогориво е можно секаде и без конкуренција со производството на храна.
За повеќе корисни стории посетете ја рубриката Агро вести, како и нашите групи на Facebook и Viber.
